Kuźnia branżowych talentów

01.07.2023   |   Linz   |   Austria

Co roku dziesiątki tysięcy osób korzystają z oferowanego przez instytut szerokiego wachlarza możliwości kształcenia. Jego sukces wynika z konsekwentnego nacisku na praktyczne wykorzystanie wiedzy i umiejętności. Świadczy o tym choćby 5-osiowe centrum obróbcze marki HOMAG, które instytut wykorzystuje do szkolenia stolarzy. 

W 2021 roku WIFI zainwestował w centrum obróbkowe CENTATEQ P-210 marki HOMAG. Starsza maszyna 5-osiowa musiała zostać wymieniona, a nowa miała pomóc instytutowi w rozwoju. Inwestycja musiała jednak spełnić szereg wymogów. Park maszynowy w Linz obsługujący dział drewna jest już dobrze wyposażony w maszyny wysokiej klasy. Ze względu na kształcących się tam uczniów dokłada się wszelkich starań, aby dostępny sprzęt był zgodny z aktualnym stanem wiedzy technicznej. Wybór centrum obróbkowego CENTATEQ wynikał więc z jednej strony z ogólnej struktury programu kształcenia WIFI, a z drugiej — ze spełnienia przez maszynę specjalnych wymagań związanych z obróbką drewna. Kluczowymi czynnikami była elastyczność i szeroki zakres obróbki, lecz przede wszystkim bezpieczeństwo operatorów oraz krótki czas realizacji projektów. Jak to wygląda w praktyce? Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba zrozumieć koncepcję funkcjonowania WIFI. 

Gospodarka dla gospodarki 

WIFI Linz jest przedsiębiorstwem zajmującym się szeroko pojętym kształceniem: od kształcenia dualnego po MBA. Dział drewna oferuje kursy pozwalające zdobyć powszechnie uznawane dyplomy (głównie tytuły robotnika wykwalifikowanego i mistrza), a także kursy specjalistyczne, takie jak CAD, CNC czy projektowanie wnętrz, których uczestnicy uzyskują świadectwa eksperta. W roku szkoleniowym 2020/2021 WIFI zorganizował ponad 9600 szkoleń, kursów i seminariów, w których udział wzięło około 87 000 osób. Priorytetem jest przy tym zawsze praktyczne zastosowanie nauczanych treści i metod. „Oferujemy szkolenia, na które jest rzeczywiste zapotrzebowanie, działając tym samym w myśl zasady »Gospodarka dla gospodarki«” — podkreśla Christian Hintersteiner, kierownik działu drewna. „Dlatego też nie mamy stałego planu szkoleniowego, lecz na bieżąco odpowiadamy na zaistniałe potrzeby. Stale obserwujemy rynek, dzięki czemu wiemy, gdzie są poszukiwani jacy specjaliści, i przygotowujemy odpowiednie kursy”. 

W dziale drewna, który podlega Hintersteinerowi, kształcą się stolarze, technicy i mistrzowie stolarstwa, a także cieśle, technicy lakiernictwa, malarze, szkutnicy, modelarze i parkieciarze. Celem jest przygotowanie do egzaminu lub uzyskanie odpowiedniego świadectwa. Jak twierdzi Hintersteiner, zapotrzebowanie jest duże, a nawet znacznie większe od obecnych możliwości. „Brak wykwalifikowanych pracowników na rynku jest dotkliwy, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw” — wyjaśnia przyczynę Hintersteiner. „W związku z tym oczekuje się od nas przeprowadzenia wielu rozmaitych kursów w jak najkrótszym czasie”. 

Bogactwo rozwiązań 

To zatem zrozumiałe, że centrum obróbkowe w dziale drewna musi zapewniać szeroki zakres obróbki i łączyć dużą elastyczność z możliwością wykonywania złożonych procesów obróbczych. Pięcioosiowa konfiguracja maszyny zawsze była więc dla WIFI kwestią bezdyskusyjną. Marka HOMAG spełniła ten podstawowy wymóg za sprawą chłodzonego cieczą wrzeciona DRIVE5CS o mocy 12 kW. Głowica wiertarska V12/H4X2Y w centrum CENTATEQ pracuje z użyciem 18 wrzecion, w tym 12 pionowych, 4 poziomych w kierunku X i 2 poziomych w kierunku Y. W centrum można także zastosować piłę do wpustów o średnicy 125 mm, która obraca się w zakresie od 0° do 90°. „W 14-narzędziowym zmieniaczu talerzowym, poruszającym się w kierunku X, można zamocować również 300-milimetrową tarczę piły” — opowiada Manuel Nöbauer, Account Manager Sales w Homag Austria. „Poza tym maszyna jest wyposażona w zmieniacz liniowy na 10 narzędzi, który można wyposażyć w tarczę piły o średnicy 350 mm”. Choć poprzednie urządzenie konkurencyjnej marki miało automatyczny stół konsolowy, nowa koncepcja wykorzystuje jego wersję ręczną. „To dlatego, że taki stół znacznie lepiej spełnia różnorodne wymagania, tym bardziej że jest wspomagany przez laser sufitowy” — wyjaśnia Nöbauer. „Stół jest wyposażony w dwuobwodowy system próżniowy, dzięki czemu ssawki próżniowe można umieścić w dowolnym miejscu na konsolach, co pozwala na pewne mocowanie najróżniejszych części. Pomoc do pozycjonowania z diodą LED gwarantuje przy tym dokładną i szybką konfigurację”. Laser sufitowy rzutuje kontury elementów mocujących i obrabianych przedmiotów, ułatwiając układanie elementów oraz maksymalne wykorzystanie materiału. „Szczególnie podczas szkoleń ważne jest, aby uczestnicy widzieli kontury frezu i ssawek. To dodaje im pewności w pracy” — podkreśla Hintersteiner. „Fakt, że przy maszynie CENTATEQ pracuje wielu uczestników i realizuje różnorodne projekty, ostatecznie zadecydowało o wyborze ręcznego stołu konsolowego z elastycznym pozycjonowaniem ssawek”.

Dwuobwodowy system próżniowy umożliwia osobne sterowanie dwiema połówkami stołu i pracę naprzemienną między różnymi obróbkami. Aby zapewnić stosunkowo ciche otoczenie do nauki, obie pompy próżniowe zamontowano w piwnicy pod maszyną. Przy ich całkowitej wydajności wynoszącej 130 m³/h można w zależności od zadania eksploatować je także oddzielnie. Wreszcie ta centralnie smarowana maszyna została wyposażona w taśmę na wióry, która dba o sprawne odprowadzanie resztek i wiórów. 

Bezpieczeństwo i krótkie odcinki 

Oczywiście centrum obróbkowe, przy którym pracuje wielu uczniów o różnym poziomie kwalifikacji, musi spełniać konkretne wymogi bezpieczeństwa. Do koniecznych zabezpieczeń wdrożonych w WIFI należą nie tylko mechaniczne barierki odgradzające, ale przede wszystkim rozwiązania programistyczne. „Skuteczna kontrola kolizji była dla nas kwestią bezdyskusyjną” — podkreśla kierownik działu. Narzędzie to należy do pełnej wersji oprogramowania woodWOP, które obejmuje w szczególności moduł woodMotion do symulacji obróbki 5-osiowej oraz wtyczkę CAM do importowania modeli 3D i automatycznego generowania torów frezowania. WIFI może korzystać z tego oprogramowania w ramach obszernych licencji dla jednostek szkoleniowych, a ponieważ podczas egzaminów końcowych w szkołach zawodowych również pracuje się z woodWOP, zapewnia to spójność między narzędziami wykorzystywanymi podczas szkoleń i egzaminów. „HOMAG dostarcza pełny pakiet” — podsumowuje Hintersteiner. „Odległość od maszyny i interfejsu oprogramowania do narzędzia jest bardzo mała, co jest szczególnie przydatne w szkole i podczas kursów”. 

Niezbędny element kształcenia 

Efekty widać na co dzień. „Jedną z naszych najważniejszych pozycji szkoleniowych jest kurs na początkującego mistrza stolarstwa, który przygotowuje do egzaminu” — opowiada kierownik działu. Każdy uczestnik musi wykonać majstersztyk o określonym stopniu trudności, który jest sprawdzany przez komisję, a następnie przedkładany do kontroli egzaminacyjnej. „Ponieważ wykonanie każdego majstersztyku musi obejmować pracę z CNC, naturalnym jest, że służy do tego CENTATEQ” — mówi Hintersteiner. Obróbka CNC jest wymagana także podczas egzaminu kończącego praktyki. Dla przykładu program szkoleniowy zawiera kurs na technika stolarstwa ze szczególnym naciskiem na CNC — pracą dyplomową jest w tym przypadku przedmiot wykonany na centrum CENTATEQ. Podczas wykonywania tego rodzaju prac specjaliści tacy jak mistrzowie mają dużą swobodę. „Samodzielnie korzystają z CENTATEQ i sami decydują, co i jak będą frezować. Nie rzucamy im kłód pod nogi” — mruga okiem Hintersteiner. „Od tego mamy przecież kontrolę kolizji. Na koniec tylko spoglądamy na efekt ich pracy”. Uczestnicy dobrze odnajdują się w pracy z CENTATEQ, ponieważ podczas nauki często wykorzystuje się maszyny HOMAG. Uniwersalny interfejs użytkownika powertouch2 często znają już z innych maszyn.  

Krótka droga od programowania do produkcji, elastyczność i bezpieczeństwo obróbki, uniwersalne oprogramowanie oraz możliwość samodzielnej realizacji nawet złożonych projektów — to dla WIFI kluczowe aspekty dzisiejszej pracy z CENTATEQ. W ten sposób wszechstronna maszyna CENTATEQ P-210 sama w sobie stała się kuźnią stolarskich talentów.