Już od samego początku świetnie wykonane

15.05.2023   |   Falkenberg   |   Niemcy

Dodatkowa działalność związana już od wielu lat z budownictwem mieszkaniowym przynosi jej obecnie wiele korzyści. W 2022 r. w Niemczech zmieniła się część przepisów dotyczących budownictwa drewnianego. Utrata dopłat KfW doprowadziła do załamania w obszarze budownictwa jednorodzinnego, wzrostu stóp procentowych, wzrostu kosztów związanych z energią i materiałami, a także ogólną niepewność polityczna, która negatywnie wypływała na sytuację. Od tego czasu sytuacja panująca na rynku uległa delikatnej poprawie, jednakże w obszarze domów jednorodzinnych odnotowano regres.  W związku z tym wiele firm aktywnych w branży budownictwa drewnianego rozgląda się za nowymi obszarami działalności, takimi jak budownictwo mieszkaniowe, nie rezygnując całkowicie z budownictwa jednorodzinnego.

Budownictwo drewniane od roku 2000

Już od 2000 roku firma Haas Fertigbau GmbH w miejscowości  Falkenberg w Bawarii aktywnie   uczestniczy w obszarze budownictwa mieszkaniowego. Dzięki temu sytuacja kryzysowa na rynku domów jednorodzinnych nie była dla niej trudna, ponieważ miała do dyspozycji inne obszary działalności.  Budownictwo jedno- i dwurodzinne stanowi większość (aż 60%) rocznych obrotów grupy Haas, które w 2022 r. przekroczyły 250 mln euro. Pozostałe 40% firma generuje w sektorze zabudowy obiektów, który dzieli się na budownictwo przemysłowe, gospodarcze, mieszkaniowe i rolnicze. Ze wszystkich obszarów działalności sektor budownictwa mieszkaniowego rozwija się obecnie najszybciej. W przypadku budynków mieszkalnych wg prezesa Xavera A. Haasa buduje się teraz „to, co można i co ma sens”. Czyli: budynki mieszkaniowe do czterech pięter, „pod klucz”, energooszczędne i zrównoważone. Sektor budownictwa mieszkaniowego dzieli się na dwa obszary, które różnią się od siebie głównie kanałami dystrybucji. Obszar „WOB mały” obejmuje mniejsze budynki mieszkalne mieszczące do 15 mieszkań dla inwestorów prywatnych, którzy zainteresowali się firmą dzięki ukierunkowanej reklamie, a częściowo także przez budowę domów jednorodzinnych. Obszar „WOB duże” zajmuje się budową obiektów mieszkalnych od 15 do 40 mieszkań. Kontakt z klientem odbywa się za pośrednictwem mediów specjalistycznych, architektów i projektantów. 

Budownictwo mieszkaniowe minimalizuje skutki kryzysu w budowie domów jednorodzinnych

Obydwa obszary dynamicznie się rozwijają i częściowo w roku 2022 zrekompensowały załamanie w branży budynków jednorodzinnych, która w przypadku firmy Haas wygenerowała 30% obrotów. Przy czym przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją prefabrykowanych domów z drewna nie ucierpiało w tej sytuacji tak mocno jak inni konkurenci. Na przykład tylko połowa spośród 700 domów prefabrykowanych powstaje w Niemczech, reszta jest produkowana w austriackim Großwilfersdorfie i sprzedawana jest częściowo w Austrii, a częściowo w Czechach za pośrednictwem biura sprzedaży w Pradze. W obu krajach spadek w budownictwie domów jednorodzinnych był znacznie bardziej umiarkowany niż w Niemczech. Mimo to również w Falkenbergu trzeba zadbać o to, aby nie doszło do zapaści w napływie zamówień.  W tym kontekście wysoka jakość produktów pomaga firmie, której grupy docelowe są zainteresowane efektywnością energetyczną, zrównoważonym rozwojem, ekologią i inteligentnymi domami. W związku z tym również certyfikat QNG nie stanowi problemu, dzięki któremu możemy zaoferować potencjalnym inwestorom pomoc państwa w formie ulg odsetkowych, które są atrakcyjne ze względu na obecne stopy procentowe. Jest to również pomocne w budownictwie mieszkaniowym, które nie zostało zaniedbane, gdy koniunktura w budownictwie jednorodzinnym osiągnęła swój szczyt. „W ostatnich latach byliśmy w stanie skoncentrować się na zyskownej dla nas budowie domów jednorodzinnych, ponieważ nakłady i presja kosztowa były niskie, a marże bardzo wysokie” – wyjaśnił Xaver A. Haas. Niemniej jednak w tym okresie nadal działaliśmy w wielu obszarach. 

Elastyczność, a nie najwyższa efektywność 

Jest to szczególnie widoczne w sektorze produkcji, w który firma zainwestowała w trzech etapach: w 2018 r. została zautomatyzowana produkcja elementów ściennych w zakładzie w Falkenberg, w lecie 2022 r. podobna linia produkcyjna została zamontowana w Großwilfersdorf, jesienią 2022 r. w zakładzie w Falkenbergu przeprowadzona została przebudowa hali, w wyniku której powstała linia elementów dachowych i stropowych w Falkenbergu. Firma WEINMANN była dostawcą trzech linii produkcyjnych i stawiała na elastyczność rozwiązania z możliwością przyszłościowego doposażenia w dodatkowe elementy i systemy.  Zgodnie z życzeniem zarządu,  przygotowana linia produkcyjne powinna spełniać wymagania we wszystkich obszarach działalności przedsiębiorstwa, w tym w zakresie budowy domów, obiektów i zabudów rolniczych. "Obejrzeliśmy inne urządzenia produkcyjne u kilku konkurentów", przypomina sobie Xaver A. Haas: „Wyraźnie widać było, że linie zoptymalizowane pod kątem produkcji gotowych domów są nastawione na absolutną efektywność. Jednak potrafią one wyprodukować wyłącznie domy jednorodzinne o wysokim poziomie standaryzacji”. Jeśli na takiej linii z wysoce znormalizowanymi elementami osiągalny jest czas taktu do 7 minut na element, tempo w firmie Haas wynoszące 30 minut będzie znacznie wolniejsze. Przy obecnych zmianach na rynku oznacza to mniejszą efektywność, ale dzięki lepszej elastyczności zyskujemy większą pewność na przyszłość. Poziom elastyczności widoczny był pod względem wysokość elementów: Przed wprowadzeniem automatyzacji możliwa była obróbka elementów do 3,11 m, dziś możemy produkować elementy od 1,50 do 3,50 m.  „Wysokie ściany są obecnie praktycznie standardem w budowie domów i obiektów budowlanych, ponieważ coraz więcej elementów technicznych musi być zabudowanych w podłodze i na sufitach podwieszanych”, wyjaśnia Xaver A. Haas. Również pod względem przestronności i eleganckiego efektu przestrzennego wymagane są wysokie ściany – nie tylko w budowie obiektów, ale również w nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym. Także wysokość elementów o długości od 1,20 do 12,00 m, wynosząca 50 cm, jest wyjątkowa. To samo dotyczy maksymalnej wagi 3,5 t – absolutnej nowości, zwłaszcza gdy tak jak Xaver A. Haas planuje się pokrycie tych elementów płytami kartonowo-gipsowymi, a następnie bez uszkodzenia przepuszczenie przez linię: „To było oczywiście wyzwanie, którego jeszcze nikt się nie podjął, dlatego też jeszcze przez jakiś czas dopracowywaliśmy szczegóły tej linii. FIRMA WEINMANN była bardzo zaangażowana w projekt i ostatecznie znalazła rozwiązania spełniające nasze potrzeby w każdym calu”. W ostateczności każda ze stron była zadowolona. W ramach projektu pilotażowego firma WEINMANN rozpoczęła projekt, który dziś już od dawna jest rzeczywistością. Firma Haas Fertigbau zyskała linię produkcyjną, która jest w stanie zrobić wszystko, czego potrzeba: ściany zewnętrzne i wewnętrzne do budynków mieszkalnych, ściany budynków handlowych, hal przemysłowych i rolniczych, systemy elewacji i komponenty specjalne, takie jak ściany szczytowe i kolankowe. Wszystko, co jest możliwe do realizacji w budownictwie przemysłowym, przechodzi przez automatyczną linię produkcyjną, a nieliczne wyjątki przechodzą przez manufakturę obok magazynu ścian.

Czasochłonne czynności są zlecane na zewnątrz

Duża wszechstronność i wysoka liczba elementów przekładają się na wysoki stopnień wykorzystania maszyny: W Niemczech linia produkcyjna elementów ściennych składa się z trzech rzędów stołów: W pierwszym, za maszyną do budowy konstrukcji szkieletowych WEINMANN FRAMETEQ F-700 znajduje się most wielofunkcyjny WALLTEQ M-380 z dwoma stołami oraz stół do podawania elementów w celu ich odwrócenia, a w drugim poza stołem odbiorczym znajdują się trzy kolejne stoły i druga maszyna WALLTEQ M-380.  W obu rzędach znajdują się bufory do wykonywania skomplikowanych prac. Płyty są układane za pomocą podnośnika, a izolacja jest wkładana ręcznie, aby w tym obszarze móc spełnić wiele życzeń klienta. Za pomocą obu mostów wielofunkcyjnych można w czasach zwiększonego zapotrzebowania, czyli na przykład podczas produkcji większego budynku mieszkalnego, bez problemu zwiększyć przepustowość, eliminując w ten sposób wąskie gardła. Do tego samego celu służy trzecia seria stołów, na których są wykonywane inne procesy obróbki, takie jak montaż izolacji zewnętrznej. Również w tym przypadku praca jest ręczna, co wiąże się z dużą zmiennością w systemach fasadowych.
Gotowe elementy trafiają na windę z samochodów ciężarowych, która transportuje je cztery metry w dół do dolnej części hali i umieszcza w magazynie ścian o pojemności 3000 m2. Zainscenizowane dla klientów dzięki platformie widokowej „show”, wynika z różnicy wysokości hali zbudowanej na zboczu. Również w przypadku magazynów kłonicowych firma skoncentrowała się na elastyczności: w sumie trzy wózki rozwożące umożliwiają elastyczne przyjmowanie i wydawanie z magazynu, dzięki czemu duży budynek, którego realizacja może prowadzić do opóźnień, nie stanie się wąskim gardłem dla innych projektów. W magazynie następuje również proces wykończenia z nanoszeniem tynku i montaż okien. W Austrii, ze względu na ograniczoną ilość miejsca, zdecydowano się na nieco mniejsze rozwiązanie, wysuwanego stołu, który umożliwia szybszą budowę ścian wewnętrznych, podczas gdy w produkcji elementów dachowych i stropowych w Falkenbergu udało się w pełni wykorzystać przestrzeń po przebudowie hali. Zastosowany tutaj model WALLTEQ M-380 przesuwa się po trzech stołach, jest wyposażony w agregat do układania i mocowania łat dachowych i w razie potrzeby może także układać szalunki. Również w tym przypadku mamy równoległe rzędy stołów jako bufor dla bardziej złożonych prac, takich jak izolacja, a następnie montaż instalacji – nie jest to jeszcze potrzebne, ale „nigdy nie wiadomo, co się jeszcze wydarzy”. Szerokość elementu wynosi do 2,50 m, standardowa długość wynosi 14 m i może być zwiększona do 18 m za pomocą kozłów. „14 m pozwala mi na dwa elementy na stół, a więc skrócenie czasu taktu”, wyjaśnia Xaver A. Haas. „Ponadto pracownik przy stole przy tej długości może produkować jednocześnie dwie przeciwległe, odzwierciedlone strony dachu, co ułatwia mu pracę. 18 m jest nam potrzebne, gdy w sektorze budowy obiektów pracujemy z systemem trójpolowym”.

Perspektywy

Na koniec pozostaje jeszcze zauważyć, że w Haas wszystkie procesy produkcyjne są symulowane i optymalizowane w sposób cyfrowy, zanim zacznie się produkcja na maszynach. A dzięki zastosowaniu Autodesk Revit, skanera laserowego i tachymetru w budowie obiektów, w zakresie digitalizacji wszystkich procesów jesteśmy już krok dalej, niż większość porównywalnych projektów w Niemczech. 
W przypadku zakładu produkcyjnego rozważamy obecnie rozbudowę poprzez automatyczne nanoszenie tynku, a ponadto rozważamy montaż centrum obróbki płyt. Ma to na celu eliminację wąskich gardeł, które mogą powstawać w przypadku określonych konstelacji obróbki. Zakup robota nie wchodzi w grę: „jest on za mocno optymalizowany pod kątem czasu taktu, a tym samym zbyt sztywny, zbyt nieelastyczny”. Xaver A. Haas przewiduje, że w przyszłości w firmie zmienią się proporcje poszczególnych obszarów działalności: „W większym stopniu będziemy zmierzać w kierunku budownictwa mieszkaniowego. Będziemy mniej aktywni w budownictwie jednorodzinnym, a w ten sposób ilości ułożą się na nowo. W perspektywie długoterminowej tendencja ta zmieni się na korzyść budownictwa mieszkaniowego”. Czyli polityka firmy polegająca na tym, aby utrzymać wszystkie opcje w odniesieniu do wielu obszarów działalności, opłaciła się.