Ekologiczny dom z rodzimych lasów

23.06.2021   |   Griffen   |   Austria

Austriacka firma Griffner specjalizuje się w produkcji zrównoważonych domów z prefabrykatów. Zastosowanie maszyn firmy WEINMANN zapewnia szybką i zindywidualizowaną produkcję. Nie sposób przeoczyć faktu, że w firmie Griffner wszystko krąży wokół drewna. W hali produkcyjnej warczą piły, czuć zapach ciętego świerku. Belki podtrzymują ściany i dachy. Ściany zewnętrzne budynku są pokryte drewnem. Podłogi w biurach zdobią jasne deski. Nie ma wątpliwości: w tej austriackiej firmie najważniejsze jest drewno. W odległości zaledwie pół godziny jazdy samochodem od jeziora Wörthersee firma Griffner buduje absolutnie wyjątkowe domy z prefabrykatów. „Używamy wyłącznie naturalnych materiałów” – zapewnia prezes firmy Georg Niedersüß. Wszystko jest ekologiczne i naturalne, jak potwierdzają certyfikaty, a beton i metal są stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach. Zrównoważony jest także sposób produkcji. Wióry drzewne przetwarza się w pelety, wykorzystywane później przez firmę do ogrzewania. Flota pojazdów składa się z samochodów elektrycznych, a sam szef jeździ Teslą. Niedersüß stawia na swój własny styl: koszula i dżinsy zamiast garnituru, a do tego trzydniowy zarost. „Jestem konserwatywnym, kapitalistycznym ekologiem” – opisuje sam siebie. Taka postawa była prawdopodobnie powodem, dla którego osiem lat temu przejął on upadającą wówczas firmę Griffner. Wcześniej prowadził w ramach franczyzy markety budowlane, które następnie sprzedał dużej sieci. Nie zamierzał jednak od tej pory utrzymywać się z posiadanego majątku. Za to prowadzenie firmy oferującej ekologiczne domy z prefabrykatów bardzo mu odpowiadało. Po szkole Niedersüß chciał nawet zostać architektem, ale ostatecznie zdecydował się na studia ekonomiczne. Oczywiście, jak przyznaje, na początku przyszłość firmy Griffner spędzała mu sen z powiek. Aż do czasu, gdy po raz pierwszy mógł przekazać klientowi gotowy dom. Ten moment był jakby uwalniający. 

Gotowy dom w ciągu kilku dni

Dziś firma Griffner produkuje około 100 domów rocznie. 100 pracowników firmy planuje projekty wspólnie z klientami, kupuje drewno z bliskich lasów, docina je w halach produkcyjnych i produkuje z niego ściany, stropy oraz dachy. Ciężarówki transportują gotowe elementy konstrukcyjne na plac budowy. Stworzenie domu z surowego drewna zajmuje zaledwie kilka dni. Nie ma porównania z klasyczną budową, gdzie murarze miesiącami wznoszą ściany z cegieł i cementu. Drewno jest materiałem przyszłości – co do tego Niedersüß nie ma żadnych wątpliwości. Szczególnie w Austrii, gdzie połowa powierzchni kraju jest pokryta drzewami. Z każdą sekundą rośnie jeden metr sześcienny drewna. To wystarcza na ponad 2000 domów jednorodzinnych dziennie! Również w odniesieniu do zmian klimatycznych szef firmy Griffner nie widzi żadnej alternatywy dla drewna. Każdy wykorzystany metr sześcienny wiąże tonę CO2. W ten sposób jest ona na długi czas wycofywana z obiegu węgla, ponieważ w zrównoważonej gospodarce leśnej wycinane drzewa są natychmiast dosadzane. Tymczasem cement zawarty w tradycyjnej konstrukcji betonowej ma katastrofalny wpływ na klimat, ponieważ niszczy równowagę ekologiczną. Sam przemysł cementowy odpowiada za około 8 procent globalnej emisji gazów cieplarnianych. Austria już wyciągnęła z tego odpowiednie wnioski. W programie rządowym przewiduje się zwracanie w przyszłości szczególnej uwagi na wykorzystywanie drewna w ramach publicznych projektów budowlanych. 

Własny dom jako rezerwuar węgla

Czy jednak drewniane domy stoją wystarczająco długo, aby trwale magazynować CO2? Niedersüß kiwa twierdząco głową. „Jeśli są one dobrze zabezpieczone przed wilgocią, mogą stać od 200 do 300 lat”. Drewniane kościoły klepkowe w Norwegii mają nawet ponad 1000 lat. Poza tym użyte drewno bardzo dobrze nadaje się do ponownego wykorzystania.  Te powody skłaniają coraz więcej ludzi do budowania z drewna. Jak zauważa Niedersüß, w Austrii co trzeci nowy dom jedno- lub dwurodzinny jest zbudowany z surowca odnawialnego. W Niemczech jest to co piąty – z tendencją wzrostową. Obecnie istnieją już nawet drewniane wieżowce – na przykład we wschodniej części Wiednia. Stoi tam drewniany wieżowiec (HoHo), który ma 24 piętra i wysokość 84 metrów. Również w Norwegii, Niemczech, Japonii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych można zobaczyć nowoczesne, imponujące drewniane budynki. Wśród nich są nie tylko wieżowce, ale także odważne konstrukcje łukowe przypominające katedry. W 2020 roku firma Griffner wybudowała dla ukraińskiego klienta w Burgenland willę o powierzchni 500 metrów kwadratowych. Z reguły jednak domy powstają według bardziej przewidywalnych schematów. „Chcemy, aby nasi klienci wiedzieli, na co się decydują” – wyjaśnia Niedersüß. Oferowane są wieczorne spotkania informacyjne, a osoby chętne mogą na weekend zamieszkać na próbę w gotowym domu z drewna w austriackiej Styrii. 

Skuteczne tłumienie hałasów dzięki zastosowaniu włókna drzewnego i korka

Cechy charakterystyczne domów firmy Griffner to przestronne pomieszczenia, duże okna i mnóstwo światła. Na początku producent oferuje dla orientacji różne style konstrukcyjne, z których rodziny mogą czerpać inspirację. Wszystko można, nic nie trzeba. Specjaliści firmy Griffner realizują indywidualne rozwiązania, w pełni dostosowane do życzeń klientów. Jest to proces wieloetapowy, od pomysłu do przekazania kluczy. Pozwala to uniknąć kłótni małżeńskich typowych przy budowie własnego domu. Niedersüß żartuje: „Pary, które decydują się na dom firmy Griffner, dłużej pozostają w związku małżeńskim”.  W miarę możliwości szef stara się poznawać swoich klientów osobiście. „Pomaga mi to, jeszcze lepiej ich zrozumieć”. Podczas rozmowy często podkreśla też przyjemny klimat wnętrza, który powstaje dzięki zastosowaniu naturalnych materiałów. Ściany zewnętrzne są wytłumiane włóknem drzewnym i korkiem, a do tego dochodzi jeszcze warstwa gipsu naturalnego. „Pozwala to na zapewnienie znacznie lepszej ochrony przed wysoką temperaturą niż w innych gotowych domach” – wyjaśnia Niedersüß. W zimie natomiast dom dłużej utrzymuje ciepło, co pozwala zaoszczędzić energię cieplną. To stwierdzenie potwierdzają badania. 20-centymetrowa, wypełniona materiałem izolacyjnym, gotowa ściana z drewna izoluje równie dobrze, jak pięć razy grubsza ściana betonowa. 

Nowy park maszynowy zapewnia większą wydajność

Po drodze z budynków biurowych do hali produkcyjnej można podziwiać porośnięte lasem zbocza gór, podczas gdy wiosenne słońce zasila panele fotowoltaiczne zainstalowane na dachu hali. W jej wnętrzu ustawione są rzędy nowych maszyn i urządzeń do produkcji elementów do domów z prefabrykatów. Ponieważ firma Griffner ma już komplet zamówień na najbliższe półtora roku, szczególnie istotna jest jak największa wydajność w produkcji ścian, dachów i stropów. „Jeśli uda mi się wyprodukować o 10 procent więcej, natychmiast będzie to odczuwalne w obrotach” – mówi Niedersüß. Już od dziesięcioleci firma opiera się na technologii firmy WEINMANN. Pracownicy działu produkcji tworzą najpierw szkielet drewniany na stole montażowym. Następnie za pomocą mostków stolarskich frezuje się w elemencie ściennym otwory okienne i drzwiowe. W przestrzenie zamknięte specjalne maszyny wdmuchują materiał izolacyjny. 22 lata temu dawni właściciele po raz ostatni zakupili nowe urządzenia firmy WEINMANN. Wprawdzie były one nadal sprawne, ale miały istotną wady: ich oprogramowanie nie odpowiadało już dzisiejszym standardom. Z tego powodu firma Griffner zdecydowała się na wymianę parku maszynowego. Przy okazji kierownik projektu w firmie WEINMANN dodał kolejny stół podawczy. „Dzięki temu udało nam się wyeliminować niepotrzebne przestoje, co pozwala zmniejszyć czas taktu prawie o jedną trzecią” – mówi Niedersüß. Dodatkowo zautomatyzowano też linie produkcyjne dachów i stropów. Również tutaj zastosowano mostek stolarski. W ten sposób firma Griffner produkuje dziś elementy ścienne, dachowe i stropowe o wysokim stopniu prefabrykacji. Pozwala to na jeszcze szybszy montaż domu na placu budowy. Wybór firmy WEINMANN nie był dla Niedersüßa trudną decyzją. „Mamy dobre doświadczenia z tą firmą”. Poza tym urządzenia dają możliwość wszechstronnego zastosowania i zapewniają idealny stosunek ceny do wydajności. Teraz, gdy nowe urządzenia już działają, Niedersüß ma więcej czasu na inny ważny projekt. Od 23 lat mieszka w konwencjonalnym domu z cegły, oddalonym 25 km od siedziby firmy. Ponieważ dzieci są już dorosłe, chce przeprowadzić się wraz ze swoją żoną – oczywiście do zdrowego, zrównoważonego domu firmy Griffner. 

Tekst: Heimo Fischer